De Nationale Dialoog!

Hallo allemaal!

Er is inmiddels alweer wat tijd voorbij gegaan sinds mijn vorige stuk. Waar ik toen nog dacht een fiets te gaan kopen in de haven, is inmiddels gebleken dat lang niet alles gaat zoals gepland wordt (heb dus nog geen fiets..). Dit is iets wat ik vaak tegenkom en ik neem het nu maar aan als iets wat heel normaal is. Ik moet zeggen dat je heel flexibel moet zijn om al deze last minute veranderingen te kunnen accepteren. Maar soms is dat moeilijk, zeker omdat ik dan vaak ook aan mijn eigen communicatie in het Frans ga twijfelen, maar toch redelijk zeker ben van een afspraak die stond! Neem bijvoorbeeld afgelopen vrijdag: voor het weekend had ik twee mogelijke programma’s. Een daarvan was samen met Mark, (een Amerikaan die hier is omdat hij iets wil doen aan mogelijkheden voor mensen om zelf hun water te zuiveren) naar een aantal dorpjes te gaan om mensen daar te vragen naar hun mening over hun drinkwater. We zouden daarbij ook een bezoek brengen aan één van de door de bouw van de Nangbéto Dam getroffen dorpen. Het andere plan was om met mijn familie naar hun geboortedorp te gaan dat aan een meer ligt, vlakbij zee. Aangezien Mark hier binnenkort weer vertrekt, wilde ik graag de gelegenheid aangrijpen om met hem en Sena die dorpjes te bezoeken. Hij wilde ook graag dat ik meeging in verband met enige vrouwelijke input die wellicht zou kunnen helpen om de vrouwen uit de dorpen op hun gemak te stellen. Kortom, ik had mijn ‘moeder’ hier verteld dat ik helaas niet mee kan gaan naar hun dorp en gevraagd of ze nog een andere keer gaan. Het was echter tot vrijdagmiddag nog niet duidelijk of Mark en ik met Sena die dorpjes nou wel of niet gingen bezoeken...! Sena was met Mark naar de Wereldbank voor een meeting, waarna we het zouden bespreken, waarbij ik niet verbaasd zou zijn geweest als op het laatste moment alles werd afgeblazen. Maar nu eerst wat over de afgelopen bezigheden: de bruiloft en de nationale dialoog.

Vorige week zaterdag was de bruiloft van een collegaatje van de JVE. Ik werd ‘uitverkoren’ om erheen te gaan samen met Dodzi. Iedereen van JVE was nl hard aan het werk voor de lancering van de Nationale Dialoog. Het hele weekend hebben we doorgewerkt onder andere om alle kopieen van de background study op goede volgorde te leggen (het rapport was 80 pagina’s groot en de 30 kopieen waren per pagina gemaakt, dus 30 keer pagina 1, 30 keer pagina 2 etc) wat wel even een karweitje was...! Verder moest het worden geniet en ergens anders werd er een kaft omheen gemaakt, waarna we er nog twee losse brieven in moesten leggen. Hoe dan ook, het hele weekend werd er gewerkt dus niet iedereen kon naar de bruiloft. Wij gingen als afgevaardigden er heen. Ik had een rok gekocht op de Grand Marché maar daarbij niet gedacht aan de geschiktheid ervan voor het zitten op een moto! De rok is daarvoor veel te strak dus heb uiteindelijk een andere rok aangetrokken, maar wel met nieuwe schoenen ;) . Hup, achterop de moto, cadeaus onder de arm (borden en een zgn. glacière, een thermosbak waar ze het eten in warm houden), en gaan. Toevallig was zaterdag ook de opening van de Afrikaanse Jeugd Competitie voor voetbal, dus overal mensen op moto’s met vlaggen, shirts en fluitjes. Wij moesten langs het stadion waar het heel druk was met allemaal verkeer en waar politie de boel probeerde te regelen. Aangekomen bij de kerk bleek dat de locatie was veranderd. Er waren nog meer mensen die de bruiloft zochten dus met z’n allen omgekeerd en de directions van iemand gevolgd die wist waar het nu moest zijn. Uiteindelijk de synagoge waar het nu zou zijn, gevonden. Er was nog niemand en het was al 15 uur geweest! Na een tijdje wachten en kwamen de muzikanten van de kerk binnen (drumstel, basgitaar en keyboard) en even later begon de dienst. Een aantal mannen spraken om de beurt in Ewe en Frans, ondertussen duizendmaal ‘Hallelujah!’ roepend, beantwoord door de kerk met ‘Amen!’, waarna ze hun verhaal voortzetten. Met een gebrekkige microfoon was het niet makkelijk te volgen waar die preek over ging, maar heb net als de rest van de mensen fijn staan swingen in de kerk! Op een gegeven moment kwam de bruidegom als eerste binnen, werd door een aantal mannen naar zijn plek begeleid en even later kwam Late, de bruid, binnen. Zij werd ook neergeplant in de kerk. De ceremonie was daarna dat er eerst een preek werd gehouden over het huwelijk, dat de vrouw altijd voor haar man moet klaarstaan en dat de man ervoor moet zorgen dat de vrouw genoeg geld heeft om het huishouden te kunnen runnen etc (althans, dit is wat ik er van heb opgepikt, maar zoals eerder al gemeld, is mijn frans niet uitermate goed...). Hierna werd de vader van Late naar voren geroepen om hem officieel te vragen of hij het eens is met het huwelijk, waarna bruid en bruidegom hun beloftes aflegden, de ringen werden omgedaan en het huwelijk werd bezegeld door de twee priesters. Gejuich alom toen de kus werd gegeven! Ik moet zeggen dat het gejuich niet voor niets was want er werd ik denk voor zeker een minuut gekust! Ze zagen er dan ook erg gelukkig uit. Na de bruiloft snel weer terug om daar te helpen bij de voorbereidingen voor de dialoog. Ook op zondag hebben we dus gewerkt.
Maandag de laatste dag van de voorbereidingen voor ‘l’Atelier de lancement du Dialogue National Multiacteurs sur les Barrages et le Developpement Durable’, oftewel de aftrap van de Nationale Dialoog voor alle belanghebbende bij het bouwen van een nieuwe dam over dammen en duurzame ontwikkeling, en het was allemaal op het laatste nippertje! Mister Thomas Chiramba, een afgevaardigde van het Dams and Development Project (DDP) van de World Commission on Dams heb ik samen met Sena van het vliegveld opgehaald en naar zijn hotel gebracht. Hij zou later die dag zich gaan voorbereiden op de diaoloog met Kaka, een meisje dat voor hem het Frans naar het Engels zou gaan vertalen. Ik heb met hem geluncht en gezorgd voor water, een telefoonkaart en wat koekjes. Hij kwam uit Nairobi, Kenya dus had een lange reis achter de boeg. (bij het kopen van de telefoonkaart werd ik geholpen door de kok van het hotel die met me meeliep en me terloops ook nog de markt in de buurt heeft laten zien. Geweldig, allemaal fruit, kruiden, visjes, groenten etc onder dakjes en tussen houten palen; een kleurrijk geheel!)
Terug op het bureau met Dodzi weer vertrokken om de ‘Banderoles’ op te hangen in de zaal. Toen Dodzi en ik eerst nog langs de dagspreker gingen om iets af te leveren bleek dat hij niet eens Het Document (studie naar de haalbaarheid van de Dam) in handen had gekregen wat hij dus echt wel nodig had! Snel gebeld naar het bureau. Daarna ging ik met Dodzi naar de zaal waar de Dialoog plaats zou vinden. Het is een conferentiezaal van de ECOWAS (Bank voor alle West-Afrikaanse landen). Eenmaal binnen was ik onder de indruk, een hele mooie zaal! De zaalmeester/concierge zou voor ons de ‘banderoles’ oftewel spandoeken ophangen, maar bleek geen punaises te hebben. Dus wij snel nog punaises gekocht.
De volgende dag was iedereen om kwart over 7 op het bureau en vertrokken we om tien voor 8 naar de bank. Ter plekke heb ik samen met Mama de mensen ontvangen en binnen in de zaal was er weer iemand die hen de plaatsen wees. Bij de openingsceremonie viel helaas de stroom weer uit waardoor de documentaire over dammen en hun effecten wereldwijd aan de neus van de Minister van Waterzaken voorbij ging. Dit was heel jammer omdat de film de problemen heel goed weergaf. Hoe dan ook, de opening verliep verder goed waarna de consultant die onderzoek heeft gedaan naar de haalbaarheid zijn Document presenteerde. Dat ik daarbij letterlijk in slaap viel, heb ik mezelf alweer vergeven. De stoel was tè zacht en zijn stem tè slaapverwekkend waarbij kwam dat ik het echt niet allemaal kon volgen. De pause café was dan ook een welkome break voor iedereen! Lekker een drankje en een cakeje in de warme buitenlucht. Na weer twee uur was er een lunch. Salade met brood waarna er rijst, ablo (wat ik zo lekker vind!!), saus met kip en daarna fruit (papya, ananas, mango en sinaasappels). Na de lunch werd er gewerkt in ‘Commissions’. De aanwezigen waren al in groepen ingedeeld en bogen zich over een gedeelte van de haalbaarheidsstudie. Er werd gekeken naar onder andere de onderwerpen electriciteit, water, dammen, de dialoog en de oplossing voor de problemen. Dit duurde de hele middag en het zag ernaaruit dat de mensen zich zeer goed konden vinden in deze vorm van dialoog want er werd heel hard gewerkt. De volgende dag toen wij arriveerden zaten de Commissions alweer (of nog... ;) ? ) te werken aan hun studie. Dit was de dag dat de resultaten werden gepresenteerd. Ook aanwezig waren mensen van CEB (de maatschappij die electriciteit invoert voor Benin en Togo) en toen deze een bepaalde vraag stelden werden zij er door de dagspreker fijntjes op gewezen dat deze Dialoog van ver komt, oftewel houd je mond want je weet er te weinig van! Dat was een mooie situatie. Verder bleek het succes van deze lancering uit het feit dat van de 5 uitgenodigde Préfets (hoofden van préfectures, vergelijkbaar met provincies) er 5 waren gekomen wat uiterst zeldzaam schijnt te zijn. Verder werd er door verschillende mensen gezegd dat JVE met deze Dialoog een enorme prestatie heeft geleverd. Uit al deze dingen blijkt wel hoezeer iedereen deze Dialoog waardeert! Het is dan ook de eerste keer dat er in een franstalig (Afrikaans) land een dergelijke dialoog wordt gehouden. In Oeganda en Zuid-Afrika bijvoorbeeld is het reeds gedaan, maar met deze dialoog wordt feitelijk pionierswerk verricht omdat er totnutoe nog geen vergelijkbare documenten of processen in het Frans hebben plaatsgevonden en na deze dialoog dus de weg openligt voor andere franstalige landen. Verder worden met deze dialoog de democratische beginselen gehanteerd. Alle partijen worden immers geraadpleegd voordat er wordt gehandeld. Hoe dan ook, van alle kanten klonken positieve geluiden. Ikzelf hoop heel erg dat deze dialoog zal leiden tot een consensus over hoe er gehandeld dient te worden in de aanloop naar de nieuwe dam. De problemen die een dam met zich mee kan brengen zijn namelijk niet gering en zoals de chef van het dorp dat verplicht is verplaatst, zei, brengt een dialoog van tevoren hopelijk inzicht en daardoor oplossingen van tevoren met zich mee. Ik moet zeggen dat ik het heel goed vond dat hij er was om te proberen te voorkomen dat andere mensen de problemen moeten meemaken waar hij en zijn dorpelingen nog dagelijks mee worden geconfronteerd. Ik vond dat een groots gebaar. De dialoog zelf zal nog wel een tijd duren, zo’n 2 tot 3 jaar. Als het goed is kan er dan een dam worden gebouwd naar ieders tevredenheid, want dat er steeds meer behoeft komt aan water en electriciteit moge duidelijk zijn. Als mensen mij vragen of wij in Nederland nooit stroomstoring hebben, begin ik altijd maar over die paar keer dat er één dreigde of er één was en schakel dan snel over op het feit dat er 9 maanden daarna meer babies dan gemiddeld worden geboren... Maakt de situatie een stukje luchtiger.
Al met al kan ik dus concluderen dat de lancering heel succesvol was en dat JVE trots mag zijn op deze twee dagen.

Ik hou het voor deze keer even hierbij, maar ik kom snel met een verslag van mijn bezoek aan dorpen een stuk ten noorden van Lomé.

Houd me vooral op de hoogte van alle ontwikkelingen in Nederland! En heel erg bedankt voor alle gezellige mailtjes die ik heb gekregen!

BTW: mijn contactgegevens hier zijn
371 Rue Soviépé (Adidogomé)
BP 4843 Lomé
Togo

Mijn telefoonnummer (alhoewel ik lang niet alle smsjes ontvang, maar mocht je het willen proberen J ):
00228 922 9795

Dikke kus,

Julia